Theo các chuyên gia y tế, các mẹ khi mang thai đôi rất dễ bị sảy thai nhất là 3 tháng đầu thai kỳ, tỉ lệ thai bất thường và dị tật cũng cao hơn so với đơn thai. Đối với phụ nữ mang song thai có dấu hiệu phù sớm hơn do tử cung to chèn ép tuần hoàn chi dưới. Thai phụ cũng mệt mỏi hơn, đi lạ khó hơn và vấn đề tử cung to nhanh cũng làm cho thai phụ khó thở hơn.

Sinh non là biến chứng thường gặp nhất khi mang song thai. Cùng đó là triệu chứng tiền sản giật cũng xảy ra thường xuyên và sớm hơn các trường hợp mang thai đơn. Nguy cơ thai chậm phát triển trong tử cung cao gấp 10 lần so với phụ nữ mang thai đơn. Và tỷ lệ thai chết lưu cũng cao hơn do sự mất cân bằng tuần hoàn giữa hai thai nhi. Nhau thai thấp do sự tăng bề mặt của bánh nhau thai, làm tăng cao hơn nguy cơ đẻ non, chảy máu do bị bong nhau và ngôi thai bất thường xảy ra vào thời kỳ cuối 3 tháng của thai kỳ. Một số nguy cơ xuất hiện trong lúc chuyển dạ như đẻ khó do cơn co tử cung, đẻ khó thai thứ hai, 2 thai mắc nhau, sang chấn sản khoa cũng như đờ tử cung sau đẻ...

Thai đôi và nguy cơ đối với thai nhi

Song thai là trường hợp đặc biệt của thai nghén và có nguy cơ cao vì tỉ lệ bệnh tật và tử vong của mẹ và sơ sinh cao hơn gấp 2 - 3 lần so với chửa đơn thai.

Song thai thường có dấu hiệu sự phát triển bất cân xứng và chệnh lệch cân nặng giữa hai thai vì có 1 thai chậm phát triển trong tử cung. Nếu sự chênh lệch này trên 25% giữa thai nhỏ và thai lớn dễ dẫn đến tình trạng gia tăng nguy cơ hô hấp, xuất huyết nội sọ, co giật, nhiễm trùng ruột hoặc hoại tử của thai nhi. Ngoài ra, thai đôi còn rất dễ xảy ra tình trạng thai chết lưu, thai non tháng, thai dị dạng và chậm phát triển.

Khi mang song thai rất dễ mắc hội chứng thai truyền máu cho nhau. Trong đó, nếu không phát hiện sớm rất dễ dẫn đến tử vong cho 1 thai tỉ lệ này chiếm tới 90%. Chỉ có 25% số thai đôi sông sót khi bị hội chứng thai truyền máu cho nhau nhưng nếu không được điều trị sẽ gây tổn thương tới hệ thần kinh. Mang thai đôi nhưng sự phát triển của 2 thai không đều là do có sự bất thường của những mạch máu trong banh nhau dẫn đến sự cung cấp máu không đều cho các thai nhi. Y học gọi đó là hội chứng truyền máu cho nhau tức là một thai cho máu còn một thai sẽ nhận máu. Trạng thai này chỉ gây hại cho thai nhi chứ không gây ảnh hưởng đến súc khỏe của mẹ.

Việc bất thường về máu này rất dễ xảy ra ở những thai đôi phát triển ở 1 trứng và chung 1 banh nhau cũng như chung một buồng ối. Trường họp thai đôi được gọi là thai đôi 1 trứng khi 1 tinh trùng chỉ hấp thụ cho 1 noãn và sẽ phát triển thành 2 thai có cùng giới tính, có chung đặc điểm về thể chất (da, tóc, màu mắt và cấu trúc cơ thể) và gen học như nhóm máu, nhóm huyết thanh, khả năng dung nạp mô.

Bằng chứng cho thấy sự phát triển hội chứng thai đôi truyền máu cho nhau gồm 2 thai có sự phát triển không đều thai to thai nhỏ hoặc có thể là có thai có quá nhiều nước ối còn thai kia lại có quá ít nước ối.

Giải pháp cho mẹ khi gặp phải tình huống này

Hiện nay, chưa có cách nào để điều trị đặc hiệu bệnh này mà chỉ có một số phương pháp điều trị tạm thời được mô tả: chọc phá vách ngăn để thông thương giữa hai buồng ối, hoặc đốt laser đối với các mạch máu nối nhau ở phần nông của bánh nhau, giảm thiểu thai bằng cách làm chết thai nhi có tinh trạng nặng, hay chọc dẫn lưu nước ối định kỳ. Phương pháp đốt laser thắt mạch máu truyền từ thai nọ sang tha kia đã được áp dụng tại Pháp, tỷ lệ thất bại là 25%. Họ cũng đã sang Việt Nam để hướng dẫn cách làm này nhưng do tỉ lệ thất bại cao nên hiện tại Việt Nam cũng chưa áp dụng.

Biện pháp đề phòng

Chưa có cách đề phòng thai đôi hay nhiều hơn, nhưng nếu có điều quan trọng là phải xác định sớm bằng cách siêu âm banh nhau riêng hay chung. Hội chứng thai nhi truyền máu cho nhau là vấn đề có nguy cơ cao đặc biệt nó có thể xảy ra đột ngột, cũng như bất cứ lúc nào khi đó các mẹ nên cần được kiểm tra bằng siêu âm thường xuyên 1 tuần 1 lần, từ tuần thứ 16 trở đi (tức là khoảng 4 tháng) . Tuy nhiên, các bà bầu nếu có những dấu hiệu như tăng cân quá nhiều, tử cung lớn hơn so với thánh mang thai thực tế, ốm nghén nghiêm trọng: buồn nôn và nôn vọt rất nhiều đồng thời có những cử động của thai nhi sớm hơn bình thường.

Bạn nên cần được sự theo dõi và khám của bác sĩ để có thể kiểm soát được nếu song thai ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi và sức khỏe của mẹ. Lúc này các mẹ sẽ nhận được sự tư vấn và những hướng dẫn hợp lý cho thai phụ để tránh gây tổn hại ít nhất cho sức khỏe, tinh thần. Mỗi lần khám cần được siêu âm nhằm theo dõi sự phát triển của thai nhi nhất là 3 tháng cuối càng phải theo dõi chặt chẽ để có thể dưỡng thai ít nhất 37 tuần tuổi vì dễ bị sinh non. Khi xuất hiện dấu hiệu chuyển dạ các mẹ nên đến những cơ sở y tế có khoa hồi sức cho trẻ sơ sinh. Đồng thời phải có chế độ nghỉ ngơi và dinh dưỡng hợp lý.